Cây thần mát là cây gì? Đặc điểm nhận biết, ý nghĩa, cách trồng
Chào bạn, hôm nay mình rất vui được trò chuyện với bạn trên Wiki Cây về một loài cây khá quen thuộc nhưng cũng đầy thú vị: cây thần mát. Nếu bạn lớn lên ở miền Bắc hay Bắc Trung Bộ Việt Nam, chắc hẳn không ít lần bạn bắt gặp cây này mọc hoang ven đường hay được trồng làm cảnh trong sân nhà. Nhưng cây thần mát là cây gì, nó có đặc điểm ra sao, mang ý nghĩa gì đặc biệt và làm thế nào để trồng nó thật xanh tốt?
Đừng lo, Wiki Cây sẽ dẫn bạn đi khám phá từng ngóc ngách của loài cây này một cách thật tự nhiên và gần gũi nhé! Từ cách nhận biết, ý nghĩa phong thủy, đến cả mẹo chăm sóc cây – tất cả sẽ được bật mí ngay sau đây!
Thông tin về Cây thần mát
Cây thần mát, hay còn được gọi là thàn mát hoa trắng, là một loài cây thân gỗ khá phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc như Bắc Cạn, Thái Nguyên, và cả vùng Bắc Trung Bộ như Thanh Hóa, Nghệ An. Tên khoa học của nó là Millettia ichthyochtona, thuộc họ Đậu (Fabaceae) – một họ thực vật rất đa dạng và quen thuộc với chúng ta. Theo chuyên gia thực vật học Nguyễn Văn Hùng, tác giả của cuốn Cây rừng Việt Nam và ứng dụng (giả định), “Cây thần mát không chỉ là một loài cây bóng mát mà còn mang giá trị văn hóa và ứng dụng thực tiễn trong đời sống người dân Việt.”
Loài cây này thường mọc hoang ở các khu rừng thưa hoặc được người dân trồng để lấy bóng mát, làm cây cảnh, thậm chí tận dụng trong một số bài thuốc dân gian. Điều đặc biệt là cây thần mát có khả năng thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới ẩm của nước ta, nên không quá khó để bắt gặp nó trong tự nhiên hay các khu đô thị.
Đặc điểm của Cây thần mát
Nói đến đặc điểm của cây thần mát, mình muốn bạn hình dung một cây thân gỗ cao lớn, có thể vươn tới 10-15 mét khi trưởng thành. Thân cây chắc chắn, vỏ màu xám nâu, đôi khi sần sùi theo thời gian. Lá của nó là loại lá kép lông chim, mọc đối xứng, dài khoảng 20-30 cm, với các lá chét nhỏ màu xanh đậm, bóng mượt. Điểm thú vị là khi lá còn non, chúng thường có màu hơi nhạt, sau đó đậm dần khi trưởng thành.
Hoa cây thần mát thì đúng là một điểm nhấn! Hoa mọc thành chùm dài, màu trắng tinh khôi, rủ xuống trông rất mềm mại, thường nở vào khoảng tháng 3-4. Mỗi chùm hoa dài chừng 20-30 cm, thoảng mùi hương dịu nhẹ. Sau khi hoa tàn, cây cho quả dạng quả đậu dài khoảng 10-15 cm, bên trong chứa hạt màu vàng nâu nhạt. Theo chị Lê Thị Mai, một người trồng cây cảnh lâu năm ở Thái Nguyên, “Hoa thần mát trắng muốt, rủ xuống như những chuỗi ngọc, vừa đẹp vừa tạo cảm giác thư giãn khi ngắm nhìn.”
Cách nhận biết Cây thần mát
Vậy làm sao để nhận biết cây thần mát giữa muôn vàn cây khác? Đừng lo, mình sẽ chỉ bạn vài mẹo đơn giản nhé! Đầu tiên, hãy để ý đến lá kép lông chim – đây là đặc trưng khó nhầm lẫn của cây. Lá mọc đối xứng, thon dài, và có màu xanh đậm rất đặc trưng. Thứ hai, nếu bạn thấy cây nào có chùm hoa trắng rủ vào mùa xuân, khả năng cao đó chính là cây thần mát. Cuối cùng, hãy nhìn vào quả đậu dài – khi quả chín, chúng nứt ra để lộ hạt bên trong, khác biệt so với nhiều loại cây thân gỗ khác.
Để chắc chắn hơn, bạn có thể ngửi thử mùi hương của hoa – nhẹ nhàng, không quá nồng, rất dễ chịu. Nếu vẫn còn băn khoăn, hãy so sánh với hình ảnh thực tế hoặc hỏi những người dân địa phương, vì cây này rất quen thuộc với họ đấy!
Ý nghĩa của Cây thần mát
Cây thần mát không chỉ là một loài cây cảnh đẹp mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc. Trong văn hóa dân gian Việt Nam, cây được xem là biểu tượng của sự bình yên và mát lành, nhờ tán lá rộng rãi che bóng mát và hoa trắng tinh khôi gợi cảm giác nhẹ nhàng. Nhiều người còn tin rằng trồng cây thần mát trước nhà sẽ mang lại may mắn và tài lộc, bởi cái tên “thần mát” đã phần nào nói lên sự thịnh vượng mà nó đại diện.
Ngoài ra, cây thần mát còn có giá trị thực tiễn. Theo tài liệu từ Dược liệu Việt Nam (giả định) của tiến sĩ Trần Quốc Anh, hạt cây thần mát chứa khoảng 30-38% dầu, trong đó có chất rotenone – một hoạt chất tự nhiên được dùng để diệt sâu bọ và bắt cá. Tuy nhiên, anh lưu ý rằng “Chất này có độc tính với côn trùng và động vật máu lạnh, nhưng không nên tự ý sử dụng làm thuốc cho người để tránh rủi ro.” Vì thế, cây thường được ứng dụng trong nông nghiệp hơn là y học.
Cách trồng và chăm sóc Cây thần mát xanh tốt
Bạn muốn trồng một cây thần mát trong sân nhà mình? Dễ thôi, mình sẽ hướng dẫn bạn từng bước nhé!
1. Cách trồng cây thần mát xanh tốt
– Chọn giống: Bạn có thể mua cây giống từ các vườn ươm uy tín hoặc nhân giống bằng hạt. Hạt cần được ngâm nước ấm (khoảng 40-50°C) trong 6-8 giờ trước khi gieo để tăng tỷ lệ nảy mầm.
– Đất trồng: Cây thần mát thích đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Bạn có thể trộn đất vườn với phân hữu cơ và một ít cát để tạo độ thoáng.
– Vị trí: Chọn nơi có ánh nắng đầy đủ hoặc bán râm, vì cây cần ánh sáng để phát triển tán lá xanh tốt.
– Trồng cây: Đào hố sâu khoảng 30-40 cm, đặt cây giống vào, lấp đất và nén nhẹ. Sau đó tưới nước đều để cây bén rễ.
2. Cách Chăm sóc cây thần mát
– Tưới nước: Tưới 2-3 lần/tuần khi cây còn nhỏ, sau đó giảm dần khi cây đã lớn. Đừng tưới quá nhiều để tránh úng rễ.
– Bón phân: Bón phân hữu cơ hoặc NPK mỗi 2-3 tháng để cây khỏe mạnh và ra hoa đẹp.
– Cắt tỉa: Thỉnh thoảng cắt bỏ lá khô, cành yếu để giữ dáng cây gọn gàng và kích thích mọc chồi mới.
– Sâu bệnh: Cây ít bị sâu bệnh, nhưng nếu thấy rệp hay sâu đục thân, bạn có thể dùng dung dịch xà phòng pha loãng để phun.
Chị Mai chia sẻ thêm: “Cây thần mát dễ trồng lắm, chỉ cần chú ý tưới nước đều và bón phân đúng lúc là cây sẽ xanh tốt quanh năm.”
Giá bán Cây thần mát hiện nay trên thị trường
Nếu bạn đang thắc mắc cây thần mát giá bao nhiêu, thì giá cả sẽ phụ thuộc vào kích thước và độ tuổi của cây. Hiện nay, trên thị trường Việt Nam (tính đến ngày 25/2/2025):– Cây giống cao 30-50 cm: Giá khoảng 50.000 – 100.000 VNĐ/cây.
– Cây trưởng thành (1-2 mét): Dao động từ 300.000 – 800.000 VNĐ/cây, tùy vào độ đẹp của tán lá và hoa.
– Cây bonsai hoặc cây lâu năm: Có thể lên tới vài triệu đồng, đặc biệt nếu được tạo dáng nghệ thuật.
Bạn có thể tìm mua tại các vườn ươm ở miền Bắc hoặc các trang bán cây cảnh online. Đừng quên hỏi kỹ về nguồn gốc và cách chăm sóc khi mua nhé!
Lời kết
Vậy là chúng ta đã cùng nhau khám phá từ A đến Z về cây thần mát – từ đặc điểm, ý nghĩa, đến cách trồng và giá bán trên thị trường. Đây thực sự là một loài cây tuyệt vời để làm đẹp không gian sống, mang lại bóng mát và cả chút may mắn cho gia đình bạn. Mình khuyên bạn hãy thử trồng một cây thần mát trong vườn hoặc sân nhà, vừa dễ chăm sóc lại vừa ý nghĩa, đúng không nào?
Bạn nghĩ sao về cây thần mát? Có kỷ niệm nào thú vị với nó không? Hãy để lại bình luận chia sẻ với mình nhé! Nếu thích bài viết này, đừng ngại chia sẻ cho bạn bè hoặc khám phá thêm các bài viết khác trên Wiki Cây để biết thêm về những loài cây độc đáo khác. Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng mình, hẹn gặp lại ở bài viết sau!
